01-11-2021, Op 1november heeft advocaat de Lange namens Stichting TegenWind onderstaande brief gestuurd naar de gemeente Beuningen.

Barendrecht, 1 november 2021

Aan het college van B&W en aan de leden van de gemeenteraad van de gemeente Beuningen

Geachte mevrouw, mijnheer,

Namens cliënte, Stichting Tegenwind, heb ik kennis genomen van het door B&W van de gemeente Beuningen geproduceerde document “Proces Windpark Beuningen na uitspraak Raad van State” van 21 september 2021. De gemeente Beuningen wil – zo blijkt uit de brief – eigen normen voor geluid, slagschaduw en veiligheid gaan opstellen. Middels dit schrijven wil ik u namens cliënte alvast kort op een aantal zaken wijzen en u tijdig informeren dat stichting Tegenwind alle juridische acties zal ondernemen waartoe de gemeente Beuningen haar noodzaakt.

B&W stelt in die brief dat – in tegenstelling tot voorheen landelijk geldende normen van de Activiteitenregeling – er lokaal in Beuningen wél een plan-MER is uitgevoerd. Dat is weliswaar juist, maar dat maakt die voorheen geldende normen niet alsnog geldig. Een SMB planMER is in geen enkel opzicht te vergelijken met de door u uitgevoerde planMER. Dat het hier slechts een 'vormfout' zou betreffen is niet juist. De autoriteiten, inclusief de nationale rechterlijke instanties zijn verplicht om in het kader van hun bevoegdheden alle noodzakelijke maatregelen te treffen om het verzuim van een dergelijke milieubeoordeling te herstellen (zie met name de rechtsoverwegingen 83 en 84 van het Nevele-arrest - ECLI:EU:C:2020:503). Dat raakt niet alleen de vorm van het besluit, maar ook de inhoud. Die oude en thans opnieuw door u gebruikte normen zijn niet vooraf op de aanzienlijke milieu-effecten onderzocht en daarmee ondeugdelijk en onbruikbaar. 

Jaargemiddelde norm Lden/Lnight is overigens onbruikbaar voor het juist meten van mogelijke geluidshinder:

a. Lden is alleen bedoeld voor monitoring op Europese schaal en wel om geluidsoverlast te voorkomen. Bij de introductie werd zelfs een uitzondering gemaakt voor niet constante geluidsbronnen.
b. de WHO (2018) noemt Lden ongeschikt om windturbinegeluid te karakteriseren.
c. het jaargemiddelde karakter vraagt om manipulatie en leidt daardoor structureel tot tijdelijke overschrijding van de bedoeling van de norm. Handhaving is in de praktijk niet mogelijk.
d. in de norm wordt niet gerekend met laagfrequent/infrasoon geluid. 

Het Ministerie van Economische Zaken heeft onlangs aangegeven dat de vereiste nieuwe normering voor geluid, slagschaduw en externe veiligheid tenminste 2 tot 4 jaar op zich laat wachten. Intussen zoekt het ministerie naar een oplossing voor de tussenliggende periode, omdat er grote zorgen zijn over het ontstaan van lokale normen, waarvan men sterk betwijfelt of een gemeente in een aantal maanden iets kan doen waarover de wetenschappers van RIVM jarenlang gaan doen. Bovendien zullen die nieuwe landelijke normen per definitie in de plaats komen van eventuele lokaal bedachte normen. Dat kan dan grote gevolgen hebben voor initiatiefnemers en exploitanten van het windpark, omdat er dan nieuwe normen gaan gelden waaraan ook bestaande parken gebonden zullen zijn.

De kern van het probleem is dat de gemeente Beuningen heeft verzuimd deugdelijk wetenschappelijk verantwoord onderzoek te doen.  De norm die na de uitspraak van de Raad van State geldt is de rechtstreekse werking van de Strategische Milieu Beoordelings-richtlijn, te weten bescherming of verbetering van de gezondheid en het milieu. Aantasten of verslechteren van gezondheid of milieu mag dus niet. U rekent zelf al met mogelijk ernstig gehinderden. Dat betekent dat u voorziet dat er straks daadwerkelijk ontoelaatbaar inbreuk wordt gemaakt op fundamentele mensenrechten. U bent niet bevoegd dat te faciliteren. Dat is vanuit milieutechnisch oogpunt noch verantwoord noch logisch.

Economische Zaken heeft alvast aangegeven dat het item 'gezondheid' een veel zwaardere rol zal moeten gaan spelen en dat daarvoor informatie onder meer bij artsen opgevraagd zal worden. Binnenkort komt in dat kader een eerste evaluatie van diverse RIVM-rapportages en naar verluidt staan daarin zeer kritische passages met betrekking tot – de onderschatting van – het gezondheidsaspect. Ik verwijs u verder naar de website www.windwiki.nl.

Dit geheel overziende is er dus alle reden tot twijfel aan een goede eigen invulling door een gemeente voor een lokaal windpark.
Daar komt bij dat in het kader van de Regionale Energie Strategieën in Nederland, er nog circa 3.500 turbines bij moeten komen. Die Regionale Strategieën zijn daarmee feitelijk een plan of programma in de zin van de SMB-richtlijn, maar ook daarvan zal nog SMB plan-MER-toetsing moeten plaatsvinden. Het gaat daarbij regionaal om de integrale milieueffecten. Opknippen of ontwijken is uitdrukkelijk niet toegestaan. Het is duidelijk dat de gemeente Beuningen ook daar geen rekening mee houdt.

Er zijn dus tal van ontwikkelingen, die betekenen dat de gemeente Beuningen met haar eigen normen veel meer wil dan zij in werkelijkheid kan waarmaken.

Wij kunnen op dit moment niet beoordelen welke financiële gevolgen het kan hebben wanneer u als gemeenteraad een dergelijk risicovol besluit neemt. Risicovol is het zeker, omdat het met uw besluit goedgekeurde plan zal worden overruled door de normering die op landelijk niveau vastgesteld gaat worden en die uitgaat van het principe dat de gezondheid van omwonenden op zijn minst niet mag verslechteren.

Stichting TegenWind zal zich juridisch en met alle wettige en geoorloofde middelen verzetten tegen realisatie van Windpark Beuningen. Gelet op het ontbreken van deugdelijke normen zal waar nodig de rechter worden verzocht eventuele vergunningen te vernietigen, nu deze in strijd zijn met het Europees recht. 

U kunt er op rekenen dat de gemeente Beuningen vervolgens door de initiatiefnemers en exploitanten van het windpark aansprakelijk gaat worden gesteld voor alle geleden schade. Daarom roep ik u namens cliënte op om bij het komende besluit over Windpark Beuningen u te bezinnen nu het nog kan, en er niet aan te beginnen.

Ten slotte schrijft B&W in brief dat er een "gewijzigd" bestemmingsplan komt met nieuwe plandocumenten, om vervolgens op te merken dat “Het gewijzigde bestemmingsplan dus niet opnieuw ter inzage gaat". Dit is procedureel onjuist. Iedere wijziging van het bestemmingsplan vergt een inspraakprocedure, met ter visie legging van de plannen en met opvolgende gelegenheid voor het indienen van zienswijzen en mogelijkheden voor bezwaar en beroep.

Alle rechten worden uitdrukkelijk voorbehouden.


Met vriendelijke groet,

P.A. de Lange